Ważny zwrot w sprawie rozliczeń rządów Zjednoczonej Prawicy.

Do Marszałka Sejmu wpłynęły dokumenty z Prokuratury Generalnej, które mogą otworzyć drogę do pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej trzech byłych ministrów: Mateusza Morawieckiego, Mariusza Błaszczaka oraz Jana Krzysztofa Ardanowskiego.

Poważne zarzuty na stole Marszałka
Sprawa ma charakter rozwojowy i dotyczy podejrzeń o poważne nadużycia władzy oraz niedopełnienie obowiązków w czasach sprawowania funkcji rządowych.

Dokumenty, które trafiły na ręce wicemarszałka Sejmu Włodzimierza Czarzastego, są efektem wielomiesięcznych prac śledczych i audytów przeprowadzanych w ministerstwach po zmianie władzy.

Procedura Trybunału Stanu rusza z miejsca
Przekazanie dokumentów do Sejmu to pierwszy, formalny krok niezbędny do uruchomienia procedury pociągnięcia polityków do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu.

Zgodnie z procedurą, wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej trafia do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, która wszczyna postępowanie. Po przesłuchaniu świadków i zebraniu dowodów, Komisja przedstawia Sejmowi sprawozdanie wraz z wnioskiem o postawienie w stan oskarżenia lub o umorzenie sprawy.

Warto wiedzieć: Decyzja o postawieniu Prezesa Rady Ministrów lub ministra przed Trybunałem Stanu wymaga w Sejmie większości 3/5 ustawowej liczby posłów (czyli 276 głosów).

Kto i za co może odpowiedzieć?
Zarzuty sformułowane przez śledczych dotyczą działań podejmowanych w kluczowych resortach. Lista nazwisk obejmuje najważniejsze postacie poprzedniego rządu:

Mateusz Morawiecki (były Prezes Rady Ministrów): Główne zarzuty wobec byłego premiera koncentrują się na nadużyciu uprawnień. Śledczy wskazują również na możliwe naruszenie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych. Wnioski te najczęściej wiązane są z decyzjami podejmowanymi w trybie nadzwyczajnym (m.in. w czasie pandemii) oraz kwestią organizacji tzw. wyborów kopertowych, co do których wątpliwości zgłaszała już wcześniej Najwyższa Izba Kontroli.

Mariusz Błaszczak (były Minister Obrony Narodowej): W przypadku szefa klubu PiS sprawa dotyczy bezpieczeństwa państwa. Zarzut odnosi się do ujawnienia informacji niejawnych. Chodzi o upublicznienie fragmentów planów obronnych (tzw. plan użycia Sił Zbrojnych RP «Warta»), co miało miejsce w trakcie kampanii wyborczej. Prokuratura bada, czy odtajnienie tych dokumentów nie naraziło interesu państwa na szwank w imię walki politycznej.

Jan Krzysztof Ardanowski (były Minister Rolnictwa): Byłemu szefowi resortu rolnictwa zarzuca się przekroczenie uprawnień w trakcie kierowania ministerstwem. Choć szczegóły w tym wątku są najmniej znane opinii publicznej, dotyczą one prawdopodobnie nieprawidłowości w dysponowaniu funduszami celowymi lub decyzji administracyjnych, które nie miały oparcia w obowiązującym prawie.

Polityczne echa decyzji
Ruch Prokuratury Generalnej wywołał natychmiastową reakcję na Wiejskiej. Przedstawiciele obecnej koalicji rządzącej wskazują, że jest to realizacja obietnic wyborczych dotyczących rozliczenia wszelkich nieprawidłowości poprzedniej władzy. Z kolei politycy Prawa i Sprawiedliwości konsekwentnie utrzymują, że działania prokuratury mają charakter «zemsty politycznej» i są próbą odwrócenia uwagi od bieżących problemów rządu.

Najbliższe tygodnie w parlamencie upłyną pod znakiem analizy przesłanych akt. Jeśli Sejm zdecyduje się na procedowanie wniosków, Polskę czeka bezprecedensowy proces rozliczeniowy byłych najwyższych urzędników państwowych.